Scrúdaíonn Comhdháil Bhliantúil RSA tiomáint faoi thionchar an óil agus drugaí
Tá an tÚdarás um Shábháilteacht ar Bhóithre (RSA) ag óstáil a Chomhdháil Idirnáisiúnta Bhliantúil um Shábháilteacht ar Bhóithre i mBaile Átha Cliath inniu, ag tabhairt saineolaithe náisiúnta agus idirnáisiúnta le chéile chun scrúdú a dhéanamh ar cheann de na dúshláin is práinní i sábháilteacht ar bhóithre — tiomáint faoi thionchar an alcóil agus drugaí eile.
Tagann comhdháil na bliana seo ag am ríthábhachtach. In ainneoin iarrachtaí fada buana, leanann tiomáint faoi thionchar an óil de bheith ina chúis mhór le básanna ar bhóithre in Éirinn agus ar fud na hEorpa. Meastar go bhfuil baint ag 25% de na básanna ar bhóithre san AE le halcól, mar shampla.
Scrúdóidh an chomhdháil an taighde is déanaí, léargais iompraíochta, nuálaíochtaí teicneolaíochta, agus dea-chleachtais idirnáisiúnta chun an cheist a thuiscint níos fearr agus aghaidh a thabhairt uirthi.
Tagann sé seo i gcomhthráth le seoladh feachtas fógraíochta nua teilifíse an RSA, a chuireann dúshlán inghlacthacht shóisialta na tiomána faoi thionchar an óil. Iarrann sé go díreach ar an bpobal a gcairde, agus úsáideoirí eile bóithre, a chosaint trína chinntiú nach mbíonn a gcairde ag tiomáint faoi thionchar an óil.
De réir sonraí ón Suirbhé Leictreonach idirnáisiúnta is déanaí ar Dhearcaí Úsáideoirí Bóithre (ESRA, 2023), d’admhaigh 9% de thiománaithe in Éirinn gur thiomáin siad laistigh d’uair an chloig tar éis dóibh drugaí a ghlacadh (seachas cógais ar oideas nó thar an gcuntar) uair amháin ar a laghad le 30 lá anuas — níos airde ná meán an AE de 7%. Agus cé go bhfuil tuairiscí ar thiomáint faoi thionchar an óil in Éirinn níos ísle ná meán an AE, (tuairiscíonn 10% i gcomparáid le 15% go bhfuil siad ag tiomáint tar éis alcól a ól uair amháin ar a laghad le 30 lá anuas), leanann alcól de ról tubaisteach a imirt i dtimpistí.
Léirigh anailís RSA ar shonraí corónach faoi bhásanna tiománaithe idir 2016 agus 2020 gur tástáladh dearfach d’alcól i 35% de thiománaithe a raibh torthaí tocsaineolaíochta ar fáil acu. Léimeann an figiúr sin go 70% i gcás básanna tiománaithe a tharla go déanach san oíche agus go luath ar maidin (idir 10pm-6am).
Pléifidh cainteoirí réimse ábhar, lena n-áirítear treochtaí atá ag teacht chun cinn i dtiomáint faoi thionchar an óil agus drugaí, straitéisí forfheidhmithe, ról idirghabhálacha leighis agus iompraíochta, agus úsáid gléasanna idirghlasála adhainte alcóil — teicneolaíocht chruthaithe atá in úsáid cheana féin i roinnt tíortha Eorpacha chun tiomáint faoi thionchar an óil a chosc i measc ciontóirí ardriosca.
Beidh cur i láthair ag an gcomhdháil freisin ón Dr Kiran Sarma ó Ollscoil na Gaillimhe, a phléifidh na torthaí is déanaí ó staidéar domhain, a choimisiúnaigh an RSA, ar thiomáint faoi thionchar drugaí.
Beidh peirspictíochtaí idirnáisiúnta, lena n-áirítear rath na Beilge maidir le clár monatóireachta bunaithe ar chiontóirí a chur i bhfeidhm ag baint úsáide as teicneolaíocht idirghlasála adhainte alcóil, le feiceáil chomh maith.
Osclóidh Seán Canney, Aire Stáit ag an Roinn Iompair atá freagrach as Iompar Idirnáisiúnta agus Iompar de Bhóthar, Loighistic, Iarnród agus Calafoirt, an chomhdháil. Dúirt sé: “Is meabhrúchán cumhachtach é an taighde ag comhdháil na bliana seo go mbíonn iarmhairtí fíor, agus go minic tragóideacha, ag baint le tiomáint faoi thionchar an óil. Is fúinne go léir atá sé – tiománaithe, teaghlaigh, pobail – úinéireacht a ghlacadh ar ár n-iompar taobh thiar den roth agus tiomáint go sábháilte.”
Dúirt Sam Waide, Príomhfheidhmeannach an RSA: “Ciallaíonn tiomáint faoi thionchar alcóil agus drugaí amanna imoibrithe níos moille, airdeall laghdaithe, breithiúnas lagaithe, agus droch-radharc, rud a mhéadaíonn an baol imbhuailtí tromchúiseacha go mór. Táimidne san RSA tiomanta do thiománaithe a oiliúint agus a chur ar an eolas faoi na rioscaí, ionas gur féidir le tiománaithe cinntí eolasacha a dhéanamh. Is fianaise air sin ár bhfeachtas nua frith-thiomáint faoi thionchar an óil a sheol an tAire Canney inniu agus an feachtas tiomána frith-dhrugaí le déanaí. Tá ról le himirt ag gach duine maidir le sábháilteacht bóithre, agus impím ar gach duine feabhas a chur orthu féin ionas gur féidir linn líon na ngortuithe agus na mbásanna ar bhóithre na hÉireann a laghdú”.
Dúirt an tOllamh Desmond O'Neill, Stiúrthóir, Oifig Náisiúnta um Leigheas Tráchta, Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath: “Táimid ag comhoibriú le grúpa oibre in Éirinn chun treochlár a fhorbairt do chlár comhtháite idirghlasála adhainte alcóil, a thacaíonn le cúrsa athshlánúcháin tiomána faoi thionchar an óil, do chiontóirí ardriosca. Nuair a chuirfear i bhfeidhm go hiomlán é, tá an cumas ag an gcur chuige seo cionta tiomána faoi thionchar an óil a laghdú go suntasach, rátaí timpistí a ísliú, agus beatha a shábháil ar bhóithre na hÉireann sa deireadh.”
