Cartlanna do Scoileanna

Is iad na príomhfhoinsí:

• Cuntais chéad duine ar imeachtaí san am atá thart
• Go minic neamhfhoilsithe agus féadann sé peirspictíocht úr a sholáthar ar imeachtaí san am atá caite
• Léargais áitiúla nó aonair a sholáthar ar imeachtaí san am atá caite
• Cuir eolas/fianaise ar fáil nach bhfuil ar fáil in aon áit eile

Is féidir le cartlanna a bheith deacair a léamh agus is féidir leo a bheith an-mhionsonraithe agus an-sonrach ach is fiú taighde a dhéanamh orthu chun teacht níos gaire d’imeachtaí agus do dhaoine san am a chuaigh thart agus bíonn an Cartlannaí i gcónaí sásta cabhrú leat.

Agus cartlanna á n-úsáid agat i dtionscadal tá sé tábhachtach go leor ama a thabhairt duit féin chun taighde a dhéanamh ar na taifid. Tosaigh ar dtús trí roinnt foinsí tánaisteacha a léamh, leabhair a scríobh faoin imeacht nó faoin duine ar a bhfuil tú ag déanamh do thionscadal. Tabharfaidh sé seo roinnt eolais chúlra duit a chabhróidh leat agus tú ag déanamh taighde ar na taifid.

Nuair a bheidh roinnt taighde cúlra déanta agat is féidir leat cuairt a thabhairt ar do chartlann áitiúil agus seiceáil tríd na Áiseanna Aimsithe, is liostaí iad seo a thugann mionsonraí agus cur síos ar na bailiúcháin sa tSeirbhís Cartlainne. Aithníonn tú uathu seo na taifid a bhféadfadh an fhaisnéis a theastaíonn uait a bheith acu agus is féidir leat iarraidh ar na taifid seo a fheiceáil. Féadfaidh tú cabhair a iarraidh ar an gCartlannaí i gcónaí chun taifid a aithint a bheidh úsáideach do do chuid taighde.

Cuimhnigh: is taifid bhunaidh iad cartlanna mar sin bí cúramach agus lean comhairle an chartlannaí agus iad á láimhseáil. Is féidir leat na taifid a úsáideadh i do thionscadal a aithint tríd an gcód a sholáthraítear do na taifid sna Liostaí Tuairisciúla sa tSeirbhís Cartlainne a úsáid.

Tá pacaí oideachais curtha le chéile ag Cartlann Chathair agus Chontae Phort Láirge ar Thoghchán 1918 i bPort Láirge agus ar Chogadh na Saoirse agus ar an gCogadh Cathartha i bPort Láirge 1919-1923. Is féidir leat iad seo a fháil anseo https://waterford1916to1923.com/resources/education-packs/

Gheobhaidh tú acmhainní oideachais ar líne agus Doiciméid i bhFócas ar shuíomh Gréasáin Acmhainní Cartlainne na hÉireann freisin. Gheobhaidh tú anseo iad https://iar.ie/irish-archives-resource-packs/

Is féidir le múinteoirí ar mian leo cuairteanna ar an gCartlann a shocrú dul i dteagmháil leis an gCartlannaí ag archivist@waterfordcouncil.ie nó 058 21144