Bailiúchán Chomhairle Contae Phort Láirge

Rinneadh atheagrú ar Rialtas Áitiúil in Éirinn faoin Local Government (Ireland) Act, 1898. Cuireadh deireadh leis na hArd-Ghiúiréithe a bhí ann ón tríú haois déag i gContae Phort Láirge agus cuireadh Comhairlí Contae agus Comhairlí Tuaithe ina n-áit.

Faoi chóras an Ard-Ghiúiré bhí saincheadúnais teoranta a raibh smacht ag mionlach beag ar an rialtas áitiúil mar thoradh air. Faoin Local Government (Ireland) Act, 1898 tháinig deireadh leis na hArd-Ghiúiréithe agus ghlac Comhairle Contae Phort Láirge feidhmeanna an Ard-Ghiúiré. Mar gheall ar shíneadh an toghchórais bhí baill Chomhairle Contae Phort Láirge tofa ag sciar níos mó de dhaonra Phort Láirge. Sa bhliain 1898 bhí na toghthóirí áitiúla comhdhéanta de na toghthóirí parlaiminte agus mná agus piaraí freisin. Ba iad na toghthóirí parlaiminte ná úinéirí réadmhaoine, áititheoirí réadmhaoine a d’íoc rátaí go díreach nó tríd an úinéir talún mar bhreis ar an gcíos agus aon lóisteóir a d’íoc níos mó ná 10 gcíos in aghaidh na bliana.

Tháinig Comhairle Contae Phort Láirge le chéile go ráithiúil sna laethanta tosaigh agus de réir mar a mhéadaigh gnó na comhairle tháinig cruinnithe na Comhairle le chéile freisin go dtí gur tháinig siad le chéile, mar a dhéantar anois, uair sa mhí. Tá mionsonraí ar na hábhair ar déileáladh leo ag na cruinnithe seo sna Leabhair Mhiontuairiscí.

Chuir Comhairle Contae Phort Láirge infrastruchtúr ar fáil don Chontae, lena n-áirítear bóithre, droichid agus soláthairtí uisce. Cuimsíonn bailiú thaifid na Comhairle raon leathan léarscáileanna, pleananna, comhfhreagras agus sonraíochtaí don bhonneagar atá fós sa Chontae inniu. Is féidir na taifid seo a fheiceáil ag an tSeirbhís Cartlainne Cathrach agus Contae i nDún Garbhán.‌ Is féidir sonraí an bhailiúcháin a fheiceáil ach seiceáil ar an Liosta Tuairisciúil le haghaidh Comhaid Riaracháin Ghinearálta 1812-1979.

Is féidir breathnú ar Mhiontuairiscí Chomhairle Contae Phort Láirge 1899-2000 ag an tSeirbhís Cartlainne i nDún Garbhán. Sonraí an nóiméad ar fáil ar an liosta Tuairisciúil don bhailiúchán.