Rialacháin maidir le Breosla Soladach

Tháinig Rialacháin an Achta um Thruailliú Aeir 1987 (Breoslaí Soladach) 2022 i bhfeidhm an 31 Deireadh Fómhair 2022. Rialaíonn na rialacháin seo díolachán breoslaí soladacha in Éirinn agus leathnaíonn siad na srianta a bhí ann roimhe seo ar dhíol gual deataigh i “Criosanna Deataigh Íseal” Phort Láirge, Trá Mhór, agus Cluain Meala don chontae ar fad. Tá srianta ar dhíol adhmaid fhliuch agus móna á dtabhairt isteach freisin.

Tá sé cruthaithe go gcuireann na breoslaí seo go mór le truailliú aeir in Éirinn. Faoi na rialacháin tá feidhm ag na caighdeáin sláinte nua seo a leanas maidir le breoslaí soladacha.

Ní mór go mbeadh ráta astaithe deataigh níos lú ná 10g/uair an chloig ag táirgí guail agus breoslaí soladacha monaraithe. Caithfidh ráta astaithe deataigh níos lú ná 5g/uair a bheith ag táirgí bithmhaise páirteanna monaraithe.

Ní mór cion sulfair níos lú ná 2 % de réir meáchain a bheith ag táirgí guail agus breoslaí soladacha monaraithe, lena n-áirítear táirgí páirt-bhithmhais monaraithe, ar bhonn tirim saor ó luaithreach. Faoi réir measúnú margaidh, laghdófar an teorainn seo go 1% le héifeacht ón 1 Meán Fómhair 2025.

Beidh ar tháirgí bithmhaise 100%, táirgí adhmaid agus lomáin adhmaid, soláthairtí in aonaid faoi 2m³, cion taise 25% nó níos lú a bheith acu (ag bogadh go 20% le héifeacht ó 1 Meán Fómhair 2025). Beidh ar lomáin adhmaid a dhíoltar i méideanna níos mó teacht le treoracha don cheannaitheoir ar conas an t-adhmad seo a thriomú.

I gcás daoine atá ag lorg rogha eile atá níos glaine agus níos cost-éifeachtaí seachas gual toiteach, tá gual ísealdeatach ar fáil go forleathan cheana féin.

Ní chuireann na rialacháin seo isteach ar dhaoine a bhfuil móincheart acu ná ar gach gnáthchleachtas eile maidir le móin. Leanann siad de bheith in ann móin a ghearradh dá n-úsáid féin agus coimeádfaidh siad an cumas móin a bhronnadh nó a dhíol. Mar sin féin, ní féidir móin a dhíol tríd an idirlíon nó trí mheáin eile (m.sh. fógraíocht sa phreas áitiúil), nó ó shiopaí, ó gharáistí agus ó stáisiúin líonta peitril, ó chlóis bhreosla agus ó thithe tábhairne agus ó áiteanna poiblí eile.

Tá droch-chaighdeán an aeir ina phríomhchúis le básanna roimh am. Faigheann tuairim is 1,300 duine bás gach bliain mar thoradh ar ábhar cáithníneach mín, a bhaineann go príomha le dó breosla soladach baile. Bealach aitheanta chun aghaidh a thabhairt ar seo is ea rialáil breosla soladach. Léiríonn taighde a rinneadh ar thionchar “cosc ar ghual toiteach” i mBaile Átha Cliath a tugadh isteach i 1990 go bhfuil thart ar 350 níos lú básmhaireacht in aghaidh na bliana mar thoradh air, rud a laghdaigh mortlaíocht chardashoithíoch, cheirbreach-soithíoch agus riospráide i ndaonra ginearálta an cheantair.

I measc na bpríomh-iarmhairtí sláinte a bhaineann le truailliú aeir tá stróc, galar croí, ailse scamhóg, agus galair riospráide ainsealacha agus ghéarmhíochaine, lena n-áirítear asma. Is féidir breoiteacht agus drochshláinte a bheith mar thoradh ar na coinníollacha seo, chomh maith le básmhaireacht roimh am. Tá ábhar cáithníneach mín (PM 2.5) – an truailleán is mó imní ó dhó breosla soladach baile in Éirinn – nasctha le galar riospráide, galar cardashoithíoch, néaltrú agus tionchair ar an néarchóras lárnach agus ar an gcóras atáirgthe.